kijkje achter de luiken

Het is kerst Ik ben alleen Al mijn geliefden Gingen heen Mijn hart huilt Mijn mond is stil Kerst,  Maar niet zo als ik wil Ik wil zo graag Dat het nog vroeger is Met vrienden en familie Aan een goedgevulde dis Met mensen die ik ken En die mij kennen samen Eerst naar de kerk Regen tegen de ramen Maar nu huilt mijn hart De lichtjes zijn gedoofd Ik zit hier alleen Met mijn gedachten in mijn hoofd Morgen is het over Dan ben ik er weer Maar nu Nu doet mijn hart gewoon zo zeer

Je wacht Tot de nacht Weer dag geworden is Je wacht Tot de mensen die je kent Langs zullen komen Je wacht Tot de herinneringen  Weer werkelijkheid zijn Je wacht Op wat niet is Maar wat nog moet komen Je wacht Elke dag en elke nacht Zonder einde Omdat de werkelijkheid van nu Niet uitnodigt om mee te doen En de mooie dingen van toen Zo fijn zijn in gedachten. Je wacht....

Hard klinkt de wind Om het huis Hard klinkt de wind In mijn hoofd Alles wat ik wist Van toen Alles wat is ervaar Van nu Loopt door elkaar In mijn hoofd Tot een kakofonie  Van geluid  Wie kan me helpen Nu het zo stormt In mijn hoofd? Wie kan me helpen Tot de wind  Is gedoofd?

Hoe gaat het met die man daar? Die zit daar in die stoel Die man die zit daar maar weet je wie ik bedoel? Hoe gaat het met die vrouw? Die loopt wat heen en weer Ze kijkt en voelt wat om zich heen maar echt kloppen doet het niet meer.. Haarfijn voel je aan wat er mis is aan de ander maar dat je zelf al zoveel mist en alles ook veranderd.. dat gevoel dat is er wel maar dat verstop je o zo snel want zo raar als die mensen om je heen zo raar is er niet een... Helpen doe je, met wat je kan de zuster geeft een compliment en dan lach je eens warm Maar de vraag in je ogen die is ongelogen.. wat doe ik hier?

Elke dag Een mantel om je heen Wat klinkt dat mooi Maar waar moet ik nu heen? De mantel die ik elke keer Bij je om doe,  Telkens weer, Geeft toch steeds een beetje kou Aan mij, hoeveel ik ook van je hou. Want wie ziet er naar mij om En peilt de diepte van mijn zorgen Wie begrijpt wat ik doe Vandaag, gisteren en morgen? Elke dag een warme jas Zodat jij je ziekte kan dragen Ik draag met je mee Moedig, zonder klagen. Want jij bent ziek En ik kan begrijpen en helpen Ik weet wat je wil zeggen Voor anderen is dat vaak behelpen Maar soms, dan weegt het zwaar Het zorgen elke dag Het helpen is nooit klaar Hoewel ik blij ben dat ik het doen mag. Soms zou ik weleens even Zomaar een dag of twee Zonder die mantel leven Zoals ik vroeger deed.

De zuster zegt: dit is je huis Maar ik voel me hier niet thuis Alles is anders dan ik ken Wie verteld me waar ik ben? Mijn huis is anders, dat weet ik wel Dus vertel me nu eens snel Waar ik het vinden moet En kijk nu eens echt goed! Ik mis mijn tuin waar ik werken kon Of zomaar, zitten in de zon Ik mis mijn huis waar ik elke dag Mijn eigen ding doen mag Ik hoor nog steeds, daar in de gang De kinderen lopen en dat is al lang Geleden,  maar voor mij voelt het als heden. Dus zuster, wat je nu ook zegt, Dit is mijn huis niet Nee, niet echt. Ik ben ontworteld en je ziet Dit is mijn huis niet. Foto van www.entoen.nu

Goedemorgen! Lekker geslapen? Voorzichtig doe ik de gordijnen een stukje open. De bewoner is al wakker en groet me met een brede glimlach. Er komen niet vaak meer begrijpelijke woorden, maar de glimlach spreekt boekdelen. Komt u uit bed? Dan gaan we wassen en aankleden. Nou, uit bed komen is geen probleem, maar dat douchen... Dat is nu niet direct favoriet. Om het zo min mogelijk akelig te laten zijn, zeep ik de bewoner eerst helemaal in met een warme washand met sop en spoel ze daarna af. Een washandje om de douchekop wil ook nog wel eens helpen, dan is de straal wat vriendelijker. Snel warme kleren aan en op zoek naar een lekker ontbijtje. Dat ontbijt gaat er wel in. De medicijnen en een kopje thee verdwijnen even vlot. En dan? Dan is het wachten... wachten op bezoek, op afleiding, op medebewoners.. Al snel komen er meer mensen fris gewassen de huiskamer binnen. Een gezellig muziekje klinkt en ik schenk een kop koffie in voor de bewoners. Wat staat er in de krant, o ...

Een zonnestraaltje In je leven Zomaar even Een knuffel Een grapje Een arm om je heen Een deken van liefde Een luisterend oor Een knipoog Een zwaai Daar doen we het voor Die kleine momenten Van elkaar ontmoeten En een stukje mens  Van vroeger te begroeten Als alles van nu Is verdwenen in t niets Als alles van vroeger Uit het zicht is gegleden Dan hoop ik dat warmte, Een arm om je heen Je weer even doet weten Ik ben toch niet alleen.

Zachtjes loop ik Naar je toe Je ogen dicht Ben je zo moe? Zachtjes voel ik  Aan je arm Ik zie je wel Al ben je taalarm Zachtjes fluister ik In je oor Zingen we samen? We gaan er voor Zachtjes zing je Met me mee Samen genieten We, even tevree Zachtjes glim je Nog een poosje nadien We hebben even Een zonnetje gezien

Stil Sta ik  Naast je Het einde Is dichtbij Stil Kijk ik Naar je Je hand In die van mij Stil Wacht ik Bij je Totdat je Adem stopt Stil Zit ik Naast je Totdat je Hart niet klopt Een leven Geleefd En nu Voorbij

Zonder tijd Zonder nu Zonder straks Zonder toen Zonder kinderen Zonder verleden Zonder hobby’s  Zonder heden Zonder grip op de werkelijkheid  Zonder houvast in ruimte of tijd Zonder ritme van slapen of waken Zonder.... Zomaar een moment Zomaar even ontwaken Zomaar weer even weten Zomaar de werkelijkheid raken Zomaar weer even in nu Zomaar even terug naar toen Zomaar even een herinnering  Zomaar even weer iets doen Alles wat ooit gedaan is en gemaakt Is verdwenen in het niets In het ‘zonder’ geraakt Tot er even iets Wakker wordt gemaakt. Wie ben je nog als je in het ‘zonder’ leeft? Wie ben je nog als je houvast ontbreekt ? Als ritme en tijd wordt bepaald door de ander? Als houvast en vroeger voorgoed is veranderd? Een arm om de schouder  Een vriendelijk woord Een glimlach, een luisterend oor Dat maakt dat je bent, Ook als je in ‘zonder’ moet leven, Dan voel je je mens, ook al is het maar even.

Als de blaadjes vallen Denk ik aan toen Aan de mooie dagen Aan mijn eerste zoen Aan de zorgeloze zomers Lang geleden in mijn jeugd  Aan eindeloze dagen Vol van vreugde Aan de mensen die leefden In ons huis, in onze klas De dingen de we beleefden Zo jong en groen als gras Aan de koude, lange winters  Winters met sneeuw en kou Ijsbloemen op de ramen En schaatsen met jou En als die blaadjes vallen Dan beleef ik eens te meer Het leven is voorbij En soms doet dat zo zeer Want al die fijne dingen Die horen er ook bij  Maar ‘t zijn herinneringen, Alleen nog maar van mij

Lang geleden Dansten we samen, mijn man en ik Lang geleden Werkten we samen, mijn man en ik Lang geleden Zorgden we samen, mijn man en ik Lang geleden Reisden we samen, mijn man en ik Lang geleden Lachten we samen, dachten we samen Leerden we samen, spraken we samen Mijn man en ik Nu  Is er geen samen Nu Geen mijn man en ik Nu Wacht ik op samen Nu Een ogenblik  Een ogenblik met herinneringen  Delen met jou Zodat ik weer even gevoel heb van samen En de man van wie ik houd

Het is zo mistig in mijn hoofd Zuster, je hebt het me beloofd Kom je terug zoals je zei? Ik lig op bed maar denk je aan mij? De dag is eenzaam De nacht duurt lang Ik voel me alleen en  Vaak zo bang Ik weet dat ik veel niet meer weet De mist is soms weg Tot ik weer iets vergeet Het is als iets, wat ik pakken wil, Maar wat niet lukt, het maakt me stil Als ik ga zitten en mijn ogen sluit Trekt de mist wat op, ik denk achteruit Toen mijn moeder er nog was Of is ze er nog? Dit is toch haar tas? Ach zuster, toe vertelt u het mij Wanneer mag ik gaan? Dan ben ik weer blij. Logeren hier? Nou, alleen nu even Dan ga ik weer naar mijn eigen leven....

Na mijn vakanti e  wacht het werk weer. Nou is vakantie fijn en ik moet echt even zin maken. Maar als ik er dan ben en bij de verschillende mensen binnenstap, zit ik er weer in. Fijne vakantie gehad? Lang niet gezien! Klopt, ja fijne vakantie gehad. Hoe is het met u? En zo mag je deelgenoot worden van de zorgen en fijne dingen van de mensen. Als we de mensen vragen om te komen eten, geeft een van hen aan zich niet lekker te voelen. Komt u wel naar de huiskamer eten of liever op uw kamer? Ja, toch in de huiskamer. Maar als ik tijdens het eten een poosje naar de client gekeken heb, neem ik de beslissing, dat het zo niet gaat en breng de client naar bed. Dan bel ik de huisarts. Na een uurtje komt deze en constateert een flinke, pijnlijke ontsteking. Ik ben blij dat ik de dokter gebeld heb. Ondertussen is het tijd om de mensen naar bed te brengen. De laatste medicijnen uitdelen. Fijn vind ik de momenten van bedtijd. Vaak k...

Het is laat. Alle mensen slapen, althans, dat hoop ik. Ik heb ze in bed gelegd, kussen onder het hoofd en in de rug. Toegedekt, soms nog extra ingestopt en welterusten gewenst. De ene met een welterusten- knuffel, de ander zonder. Anderen zitten nog even op en worden door de nachtdienst naar bed geholpen. Ik heb ze de nachtkleding aangedaan en avondmedicatie gegeven. Ben je er morgen weer, zuster? Ja, dat is de bedoeling.  Fijn! Tot morgen! Tot morgen en slaap lekker! Weer een dag voorbij. Alle dagen lijken vaak op elkaar. Hetzelfde dagritme, dezelfde mensen in de huiskamer of aan het ontbijt. Wat kun je en hoe kun je verschil maken. Ik denk dat het in kleine dingen zit: aandacht geven, tijd maken. Luisteren. Deze avond heb ik zorgen aangehoord, over het heden en over de toekomst. Herinneringen mogen horen en helaas ook angst gezien. Deze avond mocht ik voor mensen een luisterend oor zijn. Dat maakt me dank...

Hoe is de wereld voor je als je niets meer weet? Of als je niet meer weet hoe je moet vertellen wat er in je omgaat? Of als je niet begrijpt wat de ander tegen je zegt? Wat voel je als alles vreemd is? Als dingen die gebeurt zijn uit je geheugen gewist zijn? Onmacht? Ontheemd? Onveilig? En hoe geef je veiligheid als je daar mee te maken krijgt? Als je voor mensen zorgt die de greep op de werkelijkheid verloren zijn? Warmte, empathie, geduld, humor. Jezelf zijn en liefdevol aanwezig zijn. Jezelf verplaatsen in de ander kan nooit helemaal, maar proberen is wel goed. Een non-verbale reactie, hoe klein ook, is zo mooi om te zien! Elke keer weer blijft het zoeken naar wat de beste manier is om iemand te bereiken. En als het met woorden niet gaat, dan vaak wel door een gebaar, een knuffel, muziek of een geurende bloem. Het blijft een uitdaging, die ik graag aanga!

Wanneer komt het moment dat je toegeeft: zo gaat het niet meer? Soms zeggen de mensen om je heen: maar het was toch niet zo erg? Of juist: er had al veel eerder wat gedaan moeten worden. Maar zelf stel je het moment van uitspreken dat er iets moet gebeuren, dat er echt iets aan de hand is, uit. Iedereen vergeet dingen. Ik word ook al een dagje ouder. Als ik eens een nacht goed slaap dan gaat het wel beter. Het gaat toch prima met me. En de mantelzorger zorgt en zorgt en zorgt en... Loopt nog maar een stukje verder mee op de levensweg van die ander. Of is het inmiddels lijdensweg? En er komt steeds meer op het bordje van de mantelzorger. Naast de zorg voor, vaak ook zorg om de geliefde. Want diegene is vaak juist tegen geliefden, niet lief. Krijgt verdachtmakingen te horen: jij denkt alleen maar aan jezelf en laat mij hier lijden/ in de steek. Wordt niet meer herkend. Wordt beschuldigd van diefstal, van ontrouw, van...

Zuster,kunt u me helpen? Ik ben zo verdwaald. Verdwaald in mijn heden, verdwaald in mijn verleden. Zuster, waar woon ik? Thuis is het hier niet. Zuster, waarom pillen en wat moet ik ermee? Zuster, wie bent u en waar moet ik heen? Ken ik u van vroeger of bent u van nu? Wat zal ik gaan doen, het is zo onrustig in mijn hoofd. Ik zoek naar woorden, ik weet zo vaak niet wat het betekend. U zegt dat ik mijn jas aan moet buiten. Maar waarom? O, is het koud? Maar wat is koud? Mijn rollator? Wat is dat en waarom moet ik die meenemen? Ik kan prima lopen! Ik ren de trappen op en af. O.... was dat vroeger? Ik moet eten koken, zijn er al boodschappen gedaan? En de kinderen? Zijn ze al thuis? O zorgen ze vanavond voor zichzelf? Nou, als u het zegt... He, er liggen kleren. Ze zijn wel van mij. Ik zal ze opruimen. Op tafel is genoeg plek om ze allemaal naast elkaar te leggen. Wat is het moeilijk om dementerend te worden, verdwaald in je g...