Posts

Liefde

 Ze waren elkaars eerste liefde. Dwars door de oorlogsjaren en de moeilijke tijd erna heen. Ze steunden elkaar en hielden van elkaar. Samen bouwden ze aan hun gezin. Hij werkte hard in het bedrijf, zij creëerde een warm thuis. Voor hun kinderen en voor hem. Ze hadden het goed samen en genoten van verre reizen. Familie die was geëmigreerd naar Canada en Australië zochten ze op. Het leven ging voorspoedig. De kinderen werden groot en vormden hun eigen gezin. Maar ze hadden elkaar en zorgden voor elkaar. Toen er een kanker kreeg en zware behandelingen waren ze er voor elkaar. Samen gingen ze er doorheen en leerden leven met de nasleep en de blijvende gevolgen van de kanker. Ook toen het nog een keer terugkwam en er opnieuw een zware weg van behandelingen volgde. Tot er een derde ‘persoon’ het huwelijk wilde binnendringen. En dat nog lukte ook. Meneer Alzheimer strooide achterdocht en wantrouwen. Waar bleef je zo lang? Je bent ook nooit thuis, heb je een ander? Pogingen om het uit te legge

In mn hart

Afbeelding
Mw was een zeer zelfstandige dame. Al lange tijd alleen. Kon ook goed alleen zijn. Ze had haar huis en een flinke tuin, een beetje achteraf in het dorp. Ze genoot van lange wandelingen.   Toen kwam ze bij ons wonen. Alles ging wat minder makkelijk. Ook haar geheugen liet haar af en toe in de steek.  Ze hield nog steeds van wandelen en ik liep zo af en toe met haar mee. Ze werd wat wantrouwend, maar ze had een groot gevoel voor humor. Beetje sarcastisch ook. Op een dag kwam ik met het ontbijt op haar kamer en zat ze voor de bank op de grond. ‘Ben je gevallen?’ vroeg ik haar. Nee, hoor, ik wil even kijken of dit ook lekker zit.  Ah, tuurlijk. ‘En? Hoe is dat?’ ‘Nou, het bevalt toch niet zo. Help je me even omhoog?’ We ontwikkelden een band. Soms raken mensen je en dat deed zij.  Ze kreeg zorg nodig voor haar adl (wassen, aankleden), maar dit accepteerde ze heel moeilijk. Vaak mocht ik ze wel helpen. Heel af en toe mocht ik wat dichterbij komen en liet ze iets zien van de moeite die ze ha

Zelf beslissen

 Mevrouw, wat wil u aan vandaag? Wat hulpeloos trekt ze de schouders op. ‘ ach, het maakt niet veel uit, er is toch niemand die het ziet’. Die opmerking raakt me en ik ben even stil. Dan zeg ik: ik zie het, en weet u, u ziet het zelf ook. Wat vind u een fijne blouse op deze zonnige dag? Pak maar wat hoor zuster.. Ik pak een aantal blouses uit de kast en houd ze omhoog. Er worden er een aantal afgekeurd, maar na wat dubben komt er toch een keus uit. Voor de broek hetzelfde verhaal. Vandaag is douchen aan de beurt en ik ga met mevrouw de badkamer in. Ineens zegt ze: ik wou dat ik alles zelf nog kon. Weer zeg ik niet gelijk iets, en mevrouw gaat verder: het is echt moeilijk om alles te moeten overlaten aan iemand. Dat kan ik me zo goed indenken! Ik rond het geven van de zorg af met het fohnen van de haren en geef een spiegel aan de mevrouw. Is het goed zo? Ja zuster, dank u wel hoor, ik zie er mooi uit. Kijk, daar doe ik het voor. Zelf gekozen kleding, netjes geföhnd haar. Al kijk je er a

Einde

Afbeelding
 Daar ligt ze.  Klein en mager. Teer. Oud. Op. Ze slaapt en slaapt en gaat steeds een stapje achteruit. We staan aan haar bed en volgen haar proces. Stapje voor stapje.. wikken en wegen, wat is het beste? Wat geeft haar comfort?  Meebewegen en toch.. staan aan de zijlijn. Tot het laatste stapje is gezet. Wat een eer om zo te zorgen. Wat mooi om mee te lopen. Dag lieve mevrouw,  Je houdt een plaatsje in m’n hart. Met je genieten van kleine dingen, je twinkelogen en je uitspraken.  Dank je wel, dat ik voor je zorgen mocht.

Wachten

 Wachten is onderdeel van oud worden. Als ik zo eens om me heen kijk, is wachten op.. nogal vaak aanwezig. Soms in dingen in de zin van: wachten op de zuster, op eten, op hulp. Soms in de zin van: wachten op aandacht. Heel stilletjes soms, tot je echt gezien wordt. Er tijd voor je is. Soms ook wachten op het einde. Wensen dat het einde daar is. Mensen die de 90 ruim gepasseerd zijn, zeggen het vaak: het is goed zo zuster, het hoeft niet meer. Er hoeven geen nieuwe belevenissen meer te volgen, de generaties zijn, als men kinderen heeft, tot de achterkleinkinderen meegemaakt. Wat elke dag werkelijkheid is , is het ongemak en de pijn van het lichaam en vaak ook de geest. Dingen die niet meer gaan, niet meer weten. Is oud zijn negatief? Misschien. Misschien niet. Maar dat het niet makkelijk is, dat is wel duidelijk. Afscheid nemen van alles, tot er niets meer overblijft dan je eigen wereldje op je kamer. Soms nog kleiner, alleen je bed. En wachten.. Wachten op….

Meegemaakt

 80 jaar, 90, 100 Ouder soms zelfs. Wat een enorme tijd. 80 jaar geleden was er geen computer, geen mail en had niet iedereen een telefoon. Als mensen gingen emigreren, zag je ze misschien nooit meer.  De Tweede Wereldoorlog, de oorlog in Indie, de wederopbouw.  Allemaal meegemaakt. Dat en vaak nog meer. De wereld veranderde, de maatschappij werd anders, minder aandacht voor elkaar. De muziek, de kunst, de beroepen, alles werd anders. De rolpatronen. Wat hebben de mensen die nu ouder zijn dan, pakweg, 75 veel meegemaakt.  En dan wonen ze nu, vaak alleen, met hun herinneringen. Met een lichaam wat niet meer meekan en een geest die minder helder wordt. Dan kun je niet anders dan respect hebben. Zoveel meegemaakt en zoveel opnieuw opgebouwd. Onze welvaart is door deze mensen verdiend.  Ze verdienen zorg, goede zorg, liefdevolle zorg.

Herkenning

 Lang, tenminste, relatief lang, was ik op een van de huizen niet ingeroosterd. Waar ik werk, zijn er verschillende huizen. Te vergelijken met afdelingen, alleen dan verspreid over het terrein in plaats van in een gebouw. Een van de collega’s kwam die ochtend naar me toe. Ze hadden iemand verzorgd, maar deze had geen woord gezegd. De laatste keer dat ik de dame in kwestie gezien had, was een maand of 3 geleden. Toen zat ze nog in de stoel, inmiddels is mevrouw bedlegerig. Mw houdt van woordgrapjes en kan enorm adrem uit de hoek komen. Dat hebben we gemeen en voor mijn idee hebben we dan een klik. Nu mijn collega me verteld over deze mevrouw, besluit ik even mee te lopen en een kijkje te nemen. Mevrouw ligt stil in bed. Ogen gesloten. Op ons binnenlopen komt geen reactie. Voorzichtig  zak ik op mn hurken naast het bed en zeg zacht; goedemorgen.. hoe is het? Mevrouw doet haar ogen open, kijkt en zegt: O! Ben jij het! Dat is lang geleden! Nou, mevrouw heeft weer gepraat. Gerustgesteld ver